Het is allang geleden dat ik voor het eerst naar Suriname ging. Maar opnieuw
ben ik nerveus over wat me daar te wachten staat. En dat terwijl deze missie nog
weer beter is voorbereid dan de vorige. Op dit moment zijn er, naast Albert
van der Lugt en Gerard Lutteken - die tot mijn vaste reisgenoten
richting Suriname behoren - drie werkmeesters in Paramaribo. Zij staan hun
collega's van de Stichting Arbeidsmobiliteit en Ontwikkeling (SAO) bij
in de afrondende fase van de ingrijpende verbouwing van het Medisch
Opvoedkundig Bureau (MOB). Terwijl ik dit schrijf, besef ik dat het voor u,
de lezer, allemaal nog weinig helder is. De naam van de ene organisatie buitelt
over die van de andere heen. Ik beloof u, in de weblogs van de komende dagen zal
ik trachten een en ander nader uiteen te rafelen. Wat ik nu duidelijk wil maken
is dat de relatie tussen Suriname en Herstelling enorm is geïntensiveerd. Want
ik kan aan de huidige aanwezigheid daar toevoegen, dat er net een
Herstelling-delegatie terug is, die daar de ervaringen met de opvang van
taakgestraften heeft overgedragen. De Surinaamse justitie, politie en
reclassering hebben daar heel grote belangstelling voor. Het verslag van het
werkbezoek is al af en gaat mee in het vliegtuig.
In het voorwoord heb ik
mijn gevoelens over de steeds intensiever worden samenwerking tot uitdrukking
gebracht.
Het is keer op keer weer prettig als contacten verder uitgebouwd worden.
Als er voor je ogen iets groeit. Dergelijke ideeën komen om als je het rapport
“BIJ GOED GEDRAG…Jeugdige delinquenten leren en werken op cultureel erfgoed in
Suriname” leest. Het contact van de Amsterdamse Stichting Herstelling met de
Surinaamse Stichting Arbeidsmobiliteit en Ontwikkeling (SAO) groeit gestadig en
talrijke andere Surinaamse instanties hebben er hun voordeel bij. Het voorbeeld
van de restauratie van het Nola Hatterman Instituut, een oude officierswoning op
het Fort Zeelandia terrein, werkt aanstekelijk. In de omgeving van Amsterdam
vindt Herstelling zijn werk in het weer naar het arbeidsproces begeleiden van –
vaak – jongeren naar de reguliere arbeidsmarkt. Het gaat dan vaak om jongeren
die door drugsgebruik of juridische straffen buitenspel zijn geraakt. Binnen de
groep die door Herstelling wordt begeleid, zitten ook ‘taakgestraften’, mensen
die een taakstraf opgelegd hebben gekregen en binnen Herstelling die opgelegde
taak vervullen. Het is dit aspect dat mevrouw Georgina Acton, commissaris bij de
politie Utrecht, in het werk van Herstelling is opgevallen. In haar contacten
met het Surinaamse ministerie van Justitie heeft zij hier de aandacht op
gericht. Aan Herstelling heeft zij gevraagd of de bereidheid aanwezig is om –
indien dat in Suriname wenselijk wordt geacht – behulpzaam te zijn bij de
ontwikkeling van een alternatieve aanpak in het sanctiebeleid en de
reclassering. Die bereidheid is er en heeft ertoe geleid dat een kleine
delegatie van Herstelling eind oktober / begin november naar Paramaribo is
gereisd om de mogelijkheden te verkennen. Die delegatie bestond uit de
bestuursleden Ruud Elshoff (met een achtergrond in de rechterlijke macht) en
Russell Bromet (achtergrond in de reclassering) en medewerker Jelte Zondervan
(achtergrond in de politie). Samen hebben zij de mogelijkheden onderzocht met
vertegenwoordigers van justitie en politie; de introductie van mevrouw Acton
opende vele deuren. Maar ook met de vrienden van SAO om te bekijken in hoeverre
zij daar hun aandeel in kunnen hebben. En tegelijkertijd is ook gekeken in
hoeverre bijvoorbeeld in eerste aanleg het onderhoud van Fort Nieuw Amsterdam
het object zou kunnen zijn van het alternatieve sanctiebeleid. Opnieuw zou dan
het mes weer van verschillende kanten snijden. Mensen die buitenspel zijn
geraakt leren de weg naar de arbeidsmarkt – en daarmee naar een eigen plaats in
de samenleving – en tegelijkertijd wordt cultureel erfgoed enorm opgeknapt. De
verkenning die in dit rapport is weergegeven maakt duidelijk dat er goede
mogelijkheden zijn om een nieuwe impuls te geven aan de samenwerking tussen
Amsterdam en Suriname. In dit geval toegespitst op de ontwikkeling van een
alternatief (straf)sanctiebeleid en een verbreding van de
reclasseringsinstrumenten. Met daarin een duidelijke rol voor SAO. En met als
uitkomst een wezenlijk aandeel in de noodzakelijke opknapbeurt van Fort Nieuw
Amsterdam. De samenwerking tussen Amsterdam en Suriname is er een van
daadkracht. De noodzakelijke beslissingen worden snel genomen. Tegen die
achtergrond staan we aan de vooravond van een perspectiefrijke
ontwikkeling.
U voelt dat waar het hart vol van is, de mond van over loopt. Ik zal de
komende dagen mijn best doen, kort en krachtig te berichten over de
betrokkenheid van Herstelling met tal van Surinaamse instanties. En over de
samenwerking met tal van Amsterdamse instanties om de Surinaamse vrienden en
vriendinnen van assistentie te voorzien. Het is een heel andere wereld dan die
van de Haagse politiek en die van de overheidscommunicatie. Even met iets anders
geconfronteerd te worden dan het ontslagrecht of de GPD-affaire... Even de start
van de herfst met de krachtige stormen en buien ontlopen... Op Schiphol mag ik
die jas even afleggen. Ik kijk er met genoegen naar uit.
Jeroen
Sprenger
zaterdag 10 november
